Η Αόρατη Ανισότητα: Τι Σημαίνει Περιοδική Φτώχεια για Κορίτσια και Γυναίκες
Share
Αν και η περίοδος είναι ένα απόλυτα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής, για εκατομμύρια κορίτσια και γυναίκες σε όλο τον κόσμο εξακολουθεί να σημαίνει άγχος, ντροπή και οικονομική δυσκολία. Ο όρος «περιοδική φτώχεια» περιγράφει ακριβώς αυτό: την αδυναμία πρόσβασης σε προϊόντα περιόδου, βασικές εγκαταστάσεις υγιεινής και σωστή ενημέρωση. Το πιο σοκαριστικό είναι πως δεν μιλάμε μόνο για μακρινές χώρες αλλά για μια πραγματικότητα που συναντάμε και στην Ευρώπη και στην Ελλάδα.
Η Παγκόσμια Τράπεζα αναφέρει ότι περίπου πεντακόσια εκατομμύρια άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε προϊόντα ή υποδομές για να διαχειριστούν την περίοδό τους με αξιοπρέπεια. Κάθε μέρα περισσότερες από τριακόσιες εκατομμύρια γυναίκες έχουν περίοδο και για πολλές από αυτές αυτό σημαίνει ότι μπορεί να χάσουν σχολείο ή δουλειά επειδή δεν έχουν όσα χρειάζονται. Η UNICEF και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισημαίνουν ότι η έλλειψη ενημέρωσης και οι ανεπαρκείς σχολικές εγκαταστάσεις επιδεινώνουν ακόμη περισσότερο το πρόβλημα.
Στην Ευρώπη η περιοδική φτώχεια είναι πιο κοντά μας από όσο νομίζουμε. Ένα σημαντικό ποσοστό νεαρών γυναικών έχει δυσκολευτεί να αγοράσει προϊόντα περιόδου, ενώ η Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Περιοδική Φτώχεια επισημαίνει ότι ο ΦΠΑ στα προϊόντα εμμήνου ρύσεως εξακολουθεί να παραμένει υψηλός σε πολλές χώρες. Παράλληλα, πολλά σχολεία δεν διαθέτουν ούτε βασικούς κάδους στις τουαλέτες ή χώρους που επιτρέπουν στα κορίτσια να νιώθουν ασφάλεια και άνεση.
Στην Ελλάδα το θέμα είναι ακόμη πιο έντονο. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, πάνω από το είκοσι έξι τοις εκατό του πληθυσμού βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, κάτι που επηρεάζει άμεσα την πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως τα προϊόντα περιόδου. Το 2024 έγινε γνωστό από το Υπουργείο Υγείας ότι περίπου το είκοσι τοις εκατό των κοριτσιών και γυναικών στη χώρα μας δεν μπορεί να αγοράσει προϊόντα περιόδου. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές μαθήτριες να χάνουν ακόμη και τριάντα ημέρες σχολείου σε έναν χρόνο, όπως επιβεβαιώθηκε και μέσα από δημοσίευμα του The National Herald. Παρότι ξεκίνησαν κάποια πιλοτικά προγράμματα διανομής προϊόντων περιόδου σε σχολεία, το πρόβλημα είναι βαθύτερο και απαιτεί συνολική αντιμετώπιση.
Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια είναι το ταμπού που περιβάλλει την έμμηνο ρύση. Πολλά κορίτσια μεγαλώνουν με την αίσθηση ότι «δεν μιλάμε για αυτά», ότι πρέπει να κρύβουν τα προϊόντα τους, ότι η περίοδος είναι κάτι ντροπιαστικό ή κάτι που πρέπει να υπομένουν σιωπηλά. Όταν ένα θέμα αντιμετωπίζεται με μυστικοπάθεια, δεν λύνεται ποτέ πραγματικά. Αντίθετα, οι νεαρές γυναίκες νιώθουν ότι η περίοδός τους είναι βάρος και όχι ένα φυσιολογικό κομμάτι της ζωής τους.
Η αλλαγή μπορεί να ξεκινήσει από απλά και πρακτικά πράγματα. Η δωρεάν διάθεση προϊόντων στα σχολεία, η μείωση του ΦΠΑ, οι τουαλέτες που προσφέρουν ασφάλεια και ιδιωτικότητα και η ανοιχτή ενημέρωση για όλα τα παιδιά είναι βήματα που μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά. Το σημαντικότερο όμως είναι να σταματήσει η ντροπή γύρω από την περίοδο. Όσο συζητάμε ανοιχτά το θέμα, τόσο περισσότερο ενδυναμώνουμε τα κορίτσια να ζητούν όσα χρειάζονται.
Η περιοδική φτώχεια είναι μια αόρατη ανισότητα που αγγίζει την υγεία, την εκπαίδευση και την αυτοπεποίθηση των κοριτσιών και των γυναικών. Αν και η Ελλάδα και η Ευρώπη έχουν αρχίσει να κάνουν βήματα, χρειάζεται περισσότερη ενημέρωση, περισσότερη δράση και λιγότερη σιωπή. Με σωστή υποστήριξη και αποδοχή μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι κανένα κορίτσι δεν θα νιώσει αποκλεισμένο ή περιορισμένο εξαιτίας της περιόδου του.
